Negatywna ocena włoskich twórców przyjęta przez innych przetrwała do XVIII w., zanim zrozumiano wspaniałą i konstruktywną rolę gotyku w dziejach rozwoju architektury. Architektura ta odegrała niepoślednią rolę w rozwoju budownictwa. Gotyk stosuje w swoich rozwiązaniach inne metody od wzorów klasycznych, lecz wkrótce osiąga najwyższy poziom techniki konstrukcyjnej. Śmiałe, lekkie i strzeliste konstrukcje o wnętrzach przestrzennych zastąpiły dotychczasowe ciężkie i masywne budowle. Siły działające w elementach budowli: sklepieniach żebrowanych, żebrach, łękach, filarach, kolumnach wiązkowych, ścianach, gruntach, łukach o kształcie ostrym, wieżach i przyporach, mistrzowską ręką świadomie skierowane, pozwoliły stworzyć wnętrza przestrzenne i strzeliste w bryłach o wspaniałej harmonii konstrukcji i architektury. Złożoność tego zjawiska wzmagają odmienne właściwości różnych regionów oraz cechy nabyte wynikające ze stosowania różnych materiałów.