Okres gotyku prezentuje bogatą różnorodność układów rzutów poziomych. Powstają układy jednoprzestrzenne i wielonawowe układy z transeptem i bez transeptu, obejściem z wielobocznym i okolonym promienistym zespołem kaplic. Stosowane zróżnicowanie układów przestrzennych— bazylikowych i halowych, daje różne możliwości kształtowania wnętrz. Systemy konstrukcyjne z łukami przyporowymi i bez łuków, z przyporami, z jedno- i kilkukondygnacyjnymi układami wież sił — wprowadzają odmiany w układzie elementów budowli. Ukształtowanie bryły budynku w połączeniu z wieżami, ich ilością i sposobem rozmieszczenia stwarza duże możliwości kompozycji układu bryłowego. Rozmaitość sklepień oraz cała gama wprowadzanych detali daje niewyczerpane źródło formowania wyrazu architektonicznego całości.