Kolektory słoneczne są jednymi z głównych urządzeń, za pomocą których możemy czerpać energię słoneczną i zamieniać ją na ciepło do dowolnego użytku. Energia słoneczna docierająca do kolektora jest zmieniana w energię cieplną nośników cieplnych. Nośnikami tymi mogą być takie substancje jak ciecze (najczęściej glikol lub woda) oraz gaz.

Kolektory słoneczne mogą mieć wiele zastosowań. Najpowszechniejsze z nich odnoszą się do funkcjonowania domowych systemów ogrzewania wody. Kolektorem więc podgrzewamy wodę użytkową, ale także możemy zainstalować specjalny kolektor, który podgrzeje wodę w basenie.

Energia słoneczna przetworzona przez kolektory słoneczne może być również zastosowana jako wspomaganie dla ogrzewania centralnego ale również może dostarczać ciepła technologicznego. Oprócz nagrzewania wody i powietrza kolektor słoneczny może również ochładzać budynki, odprowadzając z nich nadmiar ciepła do atmosfery.

Zastosowania te przede wszystkim spełniają kolektory słoneczne cieczowe i próżniowe.

W schemacie prostych instalacji do ogrzewania wody użytkowej znajdują się następujące elementy:

Kolektory słoneczne (dwa lub cztery na jeden dom jednorodzinny);
regulator, który uruchamia pompę obiegu podczas kiedy pojawia się różnica temperatur między wylotem kolektora a zbiornikiem;
pompa;
naczynie, które kompensuje rozszerzalność temperaturową czynnika, inaczej – naczynie przeponowe;
zbiornik, który ma za zadanie gromadzenie ciepłej wody. Posiada dwie wężownice, lub płaszcze grzejne – górne i dolne, które zasilane są czynnikami z kolektorów lub innymi źródłami ciepła;
inne źródła ciepła.

Kolektory słoneczne dzielą się na:

Płaskie;

gazowe,
dwufazowe,
cieczowe.

Płaskie próżniowe.
Próżniowo rurowe.
Skupiające (cieczowe).
Specjalne ( izolacja transparentna, okno termiczne).

Kolektory słoneczne płaskie składają się z :

absorbera (blachy miedzianej w powłoce selektywnej);
wymiennika ciepła (rurki miedziane zlutowane z absorberem)
izolacja (najczęściej wełna mineralna)
przezroczyste pokrycie ze szkła naturalnego.