Zasada działania sejsmometrów przeznaczonych do prac polowych nie różni się od tej, na jakiej oparto aparaty wykorzystywane w stacjach sejsmicznych, mają one jednakże inną konstrukcję i inną wielkość. Są to po prostu poręczne aparaty wyposażone w przetworniki, przekształcające fale sejsmiczne na drgania elektryczne. Ponieważ najstarsze z tych urządzeń przetwarzały fale sejsmiczne na drgania akustyczne, odbierane słuchowo, nazwano je geofonami, i tak już pozostało. Mimo mocnej budowy, są-to aparaty niewiele większe od męskiej pięści, nie ważą więcej niż pół kilograma i reagują na najmniejszy nawet wstrząs gruntu. Przy badaniach nie przekraczających głębokości około trzydziestu metrów ? na przykład związanych z przewidywanymi pracami budowlanymi ? wystarczy uderzyć młotem, aby otrzymać prawidłowy sejsmogram. Do najbardziej znanych sejsmicznych sposobów prowadzenia pomiarów należy metoda refrakcyjna, opracowana i opatentowana przez Mintropa w roku 1910. Opiera się ona na rejestracji załamywania się fali sejsmicznej na granicy warstw skalnych o różnych właściwościach fizycznych. Szczególną metodą wykorzystywania sejsmiki refrakcyjnej jest ?strzelanie wachlarzowe”, w czasie którego umieszcza się większą liczbę geofonów w różnych odstępach wokół miejsca wybuchu. Metoda ta, umożliwiająca szybkie i tanie zbadanie większego obszaru za pomocą odpalenia jednego tylko ładunku wybuchowego, daje szczególnie dobre rezultaty przy geologicznym kartowaniu przeglądowym mało zbadanych terenów.
Aby wiedzieć więcej..
Od zarania swego istnienia ludzkość styka się z błyskawicą ? wywierającym jakże silne wrażenie wyładowaniem w gigantycznym kondensatorze, jaki tworzą chmury i ziemia. Lidenbrock, ów ?Kolumb podziemnych światów”, oraz inni uczestnicy jego wyprawy są dotąd jedynymi osobami, które na głębokości 36 mil widziały błyskawice w postaci kul wielkości dziesięciocalowych bomb i zygzakowate, biegnące z góry w dół i odwrotnie. Pionierom elektryczności udało się na początku ubiegłego wieku dowieść eksperymentalnie, że Ziemia przewodzi prąd elektryczny i wytwarza elektryczność w sposób naturalny. Tak jak różne są chemiczne i magnetyczne właściwości ciał geologicznych, tak odmienne są również ich właściwości elektryczne, zdolność wytwarzania i przewodzenia elektryczności. Przewodnictwo elektryczne skał, minerałów i rud rozpoznano już dobrze za pomocą doświadczeń laboratoryjnych. Waha się ono w odniesieniu do tej samej skały w zależności od miejsca i głębokości jej zalegania, jest również zależne od zawartości wody i trzech czynników, które wszystko potrafią: gęstości, ciśnienia i temperatury. Naturalne prądy ziemskie i pola elektryczne powstają zatem w różny sposób. Także w tym wypadku spotykamy się z anomaliami.
